Το συγκεκριμένο άρθρο είναι αφιερωμένο στους λάτρεις της κανονικότητας εντός των τειχών. Μιας γενιάς που γαλουχήθηκε στο δόγμα της «σύγκλισης» χωρίς κόπο.
“Normal is an illusion. What is normal for the spider, is chaos for the fly.”
Charles Addams
Σύγκλιση & Ολυμπιακοί Αγώνες
Η γενιά που διασχίζει την τρίτη δεκαετία ζωής μεγάλωσε με το άκουσμα της “σύγκλισης”. Η Ελλάδα, με την είσοδό της στην Ευρωζώνη, θα έπιανε το τρένο του ευρωπαϊκού μέσου όρου και της ανάπτυξης. Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα αποτέλεσε το αποκορύφωμα αυτής της επιδίωξης. Το αφήγημα τότε παρουσίαζε μια χώρα που άφηνε πίσω τις χρόνιες αδυναμίες της, που βρισκόταν σε σταθερή ανοδική τροχιά και γινόταν μέρος του ευρωπαϊκού πυρήνα. Το κόστος των Αγώνων, τα εξοπλιστικά προγράμματα συνδυασμένα με τα υψηλά δάνεια, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα. Η οικονομική κρίση που ακολούθησε τα επόμενα χρόνια ανέδειξε με τον πιο βίαιο τρόπο μία άλλη πραγματικότητα.
Οικονομική Κρίση & Χρεοκοπία
Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 και κορυφώθηκε το 2010 με το πρώτο μνημόνιο αποκάλυψε πόσο εύθραυστη ήταν η ψευδαίσθηση της κανονικότητας. Το υψηλό χρέος, η περιορισμένη- αντεστραμμένη παραγωγική βάση και η διαφθορά οδήγησαν σε ένα οικονομικό αρμαγεδώνα που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
Η ανεργία εκτοξεύθηκε, επιχειρήσεις έκλεισαν και χιλιάδες πολίτες έφυγαν στο εξωτερικό. Οι περικοπές και οι μεταρρυθμίσεις ήταν τόσο επώδυνες που προκάλεσαν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Η επιστροφή στην κανονικότητα φαινόταν πλέον ένα άπιαστο όνειρο.
Ο μαύρος κύκνος, Covid-19
Σαν να μην έφτανε η οικονομική κρίση, η πανδημία του Covid-19 ήρθε να κλονίσει περαιτέρω την αίσθηση σταθερότητας. Πρώτη φορά η γενιά μου συνάντησε κάτι τόσο απρόσμενο, έναν μαύρο κύκνο. Ως «μαύρο κύκνο» ορίζουμε ένα σπάνιο γεγονός με τεράστιες συνέπειες. Ο όρος έγινε γνωστός από τον Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ στο βιβλίο του The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable. Η οικονομική δραστηριότητα πάγωσε, οι μετακινήσεις περιορίστηκαν, το ίδιο και η κοινωνική δραστηριότητα των πολιτών.
Η πανδημία ανέδειξε πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια οικονομία και οι εφοδιαστικές αλυσίδες που την στηρίζουν, ενώ όλα αυτά συνέβησαν εν μέσω των ανταγωνισμών των μεγάλων δυνάμεων και των σπασμών της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Η «κανονικότητα» πριν τον Covid-19 φαινόταν σαν μια μακρινή ανάμνηση.
Πόλεμος στην Ουκρανία, Γάζα, Ιράν και στο βάθος Κίνα
Και ενώ η πανδημία δεν είναι πλέον το κύριο θέμα της επικαιρότητας, οι γεωπολιτικές αναταραχές φέρνουν νέες προκλήσεις. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος στη Γάζα έχουν επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και τροφίμων, αυξάνοντας τις τιμές προκαλώντας κύματα πληθωρισμού.
Η Ευρώπη προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η έκρηξη της βίας στη Μέση Ανατολή επιδεινώνει τις γεωπολιτικές εντάσεις και αυξάνει την αβεβαιότητα. Ταυτόχρονα, οι φιλοδοξίες της Κίνας στην Ασία και στον Ειρηνικό, σε συνδυασμό με την ανάγκη για διεύρυνση του ζωτικού της χώρου, δημιουργούν πρόσθετα σημεία τριβής στο ζήτημα της Ταϊβάν και της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Επανεξοπλισμοί χωρών, drones και η κούρσα του διαστήματος
Η αβεβαιότητα που προκύπτει από τις γεωπολιτικές αναταραχές οδηγεί πολλές χώρες σε μια κούρσα επανεξοπλισμού. Ταυτόχρονα, η ταχεία ανάπτυξη των φθηνών drones και άλλων αυτόνομων συστημάτων από περιφερειακές δυνάμεις αλλάζει τον τρόπο διεξαγωγής των πολεμικών επιχειρήσεων. Παράλληλα, οι φθηνές διαστημικές αποστολές δίνουν τη δυνατότητα σε ολοένα και περισσότερες χώρες να επεκτείνουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες στο διάστημα, ενισχύοντας περαιτέρω την αναταραχή και τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), Οικονομία & Επιχειρήσεις
Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης (AI) μετασχηματίζει όχι μόνο τα πεδία μάχης, αλλά και την παγκόσμια οικονομία και τις επιχειρήσεις. Από την πρόβλεψη της οικονομικής ζήτησης έως την αυτοματοποίηση των γραφειοκρατικών εργασιών, η AI θα επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις και αναδιαμορφώνει την οικονομική δυναμική σε παγκόσμιο επίπεδο. Η δυνατότητα για παραγωγή chips, η πρόσβαση σε σπάνιες γαίες είναι τα νέα πεδία αντιπαράθεσης.
Νέοι Αργοναύτες, μία νέα Οδύσσεια
Χρειαζόμαστε να γίνουμε “Νέοι Αργοναύτες” και να ξεκινήσουμε μια νέα Οδύσσεια. Οι “Νέοι Αργοναύτες” συμβολίζουν τους πρωτοπόρους της τεχνολογίας, της επιστήμης, και της επιχειρηματικότητας, καθώς και νέες ηγεσίες ικανές να ανταποκριθούν σε πολεμικούς καιρούς. Αυτοί οι “Νέοι Αργοναύτες” είναι εκείνοι που τολμούν να υιοθετήσουν καινοτόμες λύσεις, να αναζητήσουν νέες πρακτικές και να εξελίξουν τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουν τις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της εποχής μας. Προσαρμογή και καινοτομία, δημιουργία Ad Hoc λύσεων, και ταχύτατη υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών αποτελούν μερικά από τα κύρια στοιχεία του νέου αυτού ιστορικού κύκλου που καλούμαστε να δράσουμε.
Αρχική δημοσίευση για το Επιχειρώ 17/05/24